Citadelpark Gent

Buskruitfabriek Cooppal Wetteren

Vliegvelden WO I Regio Gent

WO I Munitiepark Kwatrecht

De Dodendraad

De Hollandstellung - Duitse WO I bunkerlinie

Reichsschüle Flandern - SS-School Kwatrecht

Duitse Atlantic Wall Radarpost - Goldammer

WOI en II Munitiedepot De Ghellinck Zwijnaarde

Duitse gangen onder centrum Gent WOII

Publieke WOII Schuilplaatsen Groot Gent

Het Fort van Eben Emael

KW-linie

WO I - Kwatrecht - Melle

18 daagse veldtocht gekoppeld aan TPG

Neergestorte B17 te Kwatrecht 19-09-1944

De bevrijding WO II van de regio rond TPG

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Contact en onbeantwoorde vragen

Media-aandacht

Copyright

Links

Beschrijving van bruggenhoofd Gent.

Gedetailleerde beschrijving van de bunkers en hun bewapening.

Hieronder vindt u nadere uitleg over hoe een mobiel 47mm kanon kon worden opgesteld in de bunkers van Bruggenhoofd Gent. U vindt hier ook de schetsen van het originele staketsel dat gebruikt werd om de kanonnen te kunnen draaien en richten in de beperkte ruimte van de kanonkamer.

De Bunkers voorzien voor het plaatsen van een mobiel C47-kanon.

Op het ganse bruggenhoofd vond men 18 van dergelijke bunkers. Het gaat in dit geval telkens over tweekamersbunkers. De ene kamer is volledig afgescheiden van de andere. Een kamer is bedoeld voor de opstelling van een mobiel 47mm kanon. De andere kamer was geschikt voor de opstelling van een mitrailleur. Soms was deze mitrailleurkamer ook nog eens voorzien van een koepel.

Men kan deze bunkers vrij gemakkelijk herkennen daar het toch de zwaardere modellen van bunkers zijn die men op de linie kan terugvinden. Ook is het schietgat voor een mobiel kanon merkelijk hoger en breder dan een schietgat voor een mitrailleur. Het schietgat bood ook minder bescherming aan de bedieners van het kanon dan een schietgat voor mitrailleurs.

Wel het vermelden waard is dat deze dubbele bunkers, een mitrailleurkamer met eventueel een koepel en de kanonkamer telkens ten opzichte van elkaar opgebouwd werden als twee onafhankelijke bunkers. De twee kamers konden dan ook zonder probleem voort functioneren als bunker, zelfs al was de ene kant van de bunker bezet door de vijand. Meestal moest men het dan wel gaan bekijken als was de kanonkamer bezet door de vijand. Er was trouwens een mogelijkheid voorzien om vanuit de mitrailleurkamer de kanonkamer eventueel te kunnen bestoken met handgranaten zonder de mitrailleurkamer te moeten verlaten (hier verderop de tekst meer over).

Hieronder ziet u twee originele detailplannen uit de Moskou-archieven en een buiten- en binnenzicht van een schietgat voor een mobiel 47mm kanon. Het binnenzicht is van de bunker A44 te Kwatrecht naast de Schelde. Het buitenzicht is de bunker A33 te Gijzenzele (Oosterzele) die heden afgesloten is met een ijzeren net voor het schietgat. Het probleem is dat er van deze schietgaten maar zeer weinig zijn die volledig vrij zijn. De meesten zijn nog volledig of gedeeltelijk dichtgemetst. Hierdoor zijn ze meestal niet mooi fotografeerbaar. Enkele jaren geleden werd ongelukkig genoeg de volledig vrijzijnde A33 ook afgesloten met ijzeren, gegalvaniseerde roosters waardoor ook dit exemplaar niet echt mooi meer fotografeerbaar is.

detail schietgat mobiel 47mm kanon
binnenzicht op schietgat mobiel 47mm geschut
grof geschut
Binnenin de bunkers ziet men een telkens terugkerende boogvormige uitsparing in de betonnen bodem voor het schietgat. Soms zijn er zoals op de foto nog zes uitstekende metalen bevestigingsstaven zichtbaar waar ooit iets op bevestigd moet gezeten hebben. In deze boogvorm werd origineel een soort banket geplaatst waar het mobiele kanon werd opgereden.

Omdat de interne ruimte van een dergelijke bunker met inbegrip van het mobiele kanon toch zeer beperkt was, was het geen sinecure om het kanon in deze beperkte ruimte te proberen draaien en richten. Om tijd uit te sparen werd daarom dat staketsel gebouwd. Het kanon kwam in feite op een soort van karretje of chariot te staan die zelf op een boogvormig railstelsel kon verreden worden. Hierdoor was het eigenlijke kanon vliegensvlug verstelbaar van vuurrichting wat zeker een groot voordeel was tijdens de strijd.

Er zijn verschillende geschriften die spreken over deze staketsels, maar telkens moet men u de details schuldig blijven over hoe dit er ooit zou uitgezien hebben daar het nog niet teruggevonden was. Hieronder ziet u originele plannen van dit staketsel opnieuw afkomstig uit de Moskou-archieven.

Details van het staketsel gebruikt voor het plaatsen van een mobiel 47mm kanon in een kanonbunker aan bruggenhoofd Gent.

Hiernaast ziet u de hoofdstructuur zoals geplaatst op de grond. De punt vooraan wijst naar het midden van het schietgat. U ziet hier in feite alleen de boogstructuur die moet dienen om het eigenlijke rolwagentje te laten over bewegen waarop het kanon geplaatst werd.

detail staketsel voor opstelling mobiel 47mm kanon in bunkers bruggenhoofd Gent

Hierboven ziet u de hoofdstructuur dewelke werd bevestigd op de grond. Dit was de boogvorm van twee gebogen profielen die dienst deden als sporen om het geheel van een rolwagen te kunnen over bewegen.

Het wagentje werd dan scharnierend gemaakt met het oog dat telkens zichtbaar is aan de binnenkant van het schietgat van deze bunkers. Hieronder ziet u zowel een verticale als horizontale doorsnede van deze rolwagen.

detail staketsel opstelling mobiel 47mm kanon in bunkers bruggenhoofd Gent

De onderste schets is maar de helft van de rolwagen. Men ziet wel duidelijk de bouten die heden bij sommige bunkers nog terug te vinden zijn op de bodem in de boogvorm. Let ook op de horizontaal getekende oprijstukken die voorzien waren om het kanon vanop het beton achter de toegang, tot op het staketsel te rijden. De achterste kleppen waren scharnierend zodat de verbinding met het achterliggend beton verdween, eenmaal het kanon op het staketsel stond. Ook werd het kanon allicht zeker op één manier verankerd op het staketsel, eenmaal het erop geplaatst was.

Hieronder ziet u nog enkele details van de eigenlijke rolwagen.

detail rolwagen staketsel 47mm kanon

Beschrijving van het Belgische mobiele 47mm geschut.

Hieronder ziet een schets zoals die kon gevonden worden in de eigenlijke handleiding van het F.R.C. (Fonderie Royale des Canons). De schets is deze van het kanon zoals het kon opgesteld worden op zijn veldaffuit, met de wielen los van de grond.

schets 47mm kanon op veldaffuit

Van dit type kanon waren er binnen het Belgische leger twee courante types in gebruik, namelijk het model 1932 en 1936. Model 1936 onderscheidde zich van model 1932 doordat het korter was van model waardoor het ook interessanter werd om gebruikt te worden in de bunkers.

Voor zijn tijd was dit zeker een van de betere antitankkanonnen. Het was zeker de meerdere van het zijn Duitse variant in de strijd die plaats vond in mei 1940, de PAK37.

Een C47 kanon woog in totaal 568 kg. Het maximum vuurbereik waarbinnen het doeltreffend mocht beschouwd worden, bedroeg 1000 meter.

Mobiel C47 kanon
mobiel 47mm kanon in vuurpositie
vooraanzicht beschermplaat foto achterkant 47mm kanon

Bovenaan: Een Belgische C47 gebruikt bij militaire oefeningen voor mei 1940. (Foto Collectie De Muntenaar). Rij 2 en 3: Een drietal detailfoto's van dit type van geschut. M erk op dat in de bunkers de bescherming van de bedieners van het kanon, grotendeels gebeurde door de frontplaat van het kanon. De kans dat een projectiel de binnenkant van de bunker bereikte was met de grotere schietgaten niet uitgesloten. (Foto's: Les Canons Antichars dans la fortification Belge - F. Vernier)

Het wapen was geschikt om twee types van granaten af te vuren.

  1. De obussen geschikt voor het doorboren van pantserplaten. Deze haalden hun goede eigenschappen uit een grotere afvuursnelheid van het projectiel. Zij haalden een afvuursnelheid van 675 meter per seconde. De afgevuurde kogel woog 2.61 kg. De ganse obus woog 4.56 kg en bevatte voor het afvuren 0.315 kg explosief. Het doordringingsvermogen van dergelijk projectiel was toen ongeveer 4 cm staalplaat, wat zeer veel was bij aanvang van de oorlog. Men kon dit antitankgeschut dan ook rekenen bij het betere van wat in gebruik was tijdens de meidagen '40.
  2. De obussen met een explosieve kop, geschikt voor artilleriebeschietingen. Deze hadden een afvuursnelheid die een gans stuk lager lag, namelijk 450 meter per seconde. De afgevuurde kogel woog inclusief zijn nog aanwezige explosieve lading van 0.175 kg, 1.665 kg. De ganse obus woog 2.435 kg waarin nog eens 0.140 kg explosieven zaten voor het afvuren van de kogel.

Demonstratiekoffer van de verschillende projectielen die konden gebruikt worden voor een dergelijk C47 anti-tankkanon. Bovenaan de huls met het kruit die 1 van de 2 types projectielen daaronder getoond diende af te vuren. Deze zaten dus bovenaan deze huls. De onderste kogel was letterlijk een volle kop die diende zijn doel te doorboren. In dat geval was het de snelheid en het indringingsvermogen van de kogel die van belang was. Het tweede type projectiel bevatte op zijn beurt ook nog een tweede explosieve lading Deze kon met een tijdsinstelling worden geregeld om boven of bij zijn doel een tweede maal te exploderen. Links ziet u ook nog een aparte ontsteker die was voorzien bij de granaatkop die in een tweede fase explodeerde.

De stukken anti-tankgeschut die de meidagen '40 van Belgische kant intact overleefden werden zeer vlot overgenomen door de Duitse bezetter. Alleen veranderde men de naam van "Canon de 47 mm antichar SA-FRC" in "4.7 cm PAK 185".